2)سن مهمترین عامل خطرساز در ابتلا به سرطان است.

3) گروه درمانی سرطان شامل: پزشک مراقبت های اولیه،متخصص انکولوژی،جراح انکولوژی ،متخصص پرتوتابی،پرستار انکولوژی ،داروساز ،مددکار اجتماعی  متخصص بازتوانی و مشاوران آنهاست.

4)اگر سرطان در غربالگری تشخیص داده شود (که در مراکز بهداشت ودرمان کل کشور انجام میشود) هرچه تشخیص در مراحل اولیه و زودرس باشدنتیجه درمان بهتر است ولی اکثر سرطان ها بعد از ظهور علائم تشخیص داده میشوند.(این علائم به خاطر اثر توده ای یا فشاری تومور و یا تغیرات ناشی از تولید سایتوکین ها و هورمون های تولیدی تومور است).

5)در مردان سرطان پروستات و در زنان سرطان سینه شایعترین سرطان است.

6) سرطان دومین عامل مرگ و میر در کشورهای توسعه یافته و سومین در کشورهای در حال توسعه و ایران والبته در کشور ایران اولین عامل مرگ ومیر بیماری های قلب وعروق و در مقام دوم تصادفات قرار دارد.

7) سرطان سومین عامل مرگ ومیر در ایران است.سالانه 30هزار نفر میمیرند و 70هزار مورد جدید اضافه میشوند،پیش بینی میشود عدد درست سرطان در ایران 100 هزار نفر در سال باشد

8) اجتناب از نور خورشید: استفاده از کرم های ضدآفتاب خطر سرطان سلول سنگفرشی را کاهش میدهدولی خط ملانوم را ممکن است افزایش دهد.البته باید توجه داشت کسانی که از کرم های ضدآفتاب استفاده میکنند معمولأ مدت بیشتری در معرض نور آفتاب قرار میگیرند.که این میتواند خطرناک باشد.

مردی که روزی دو بسته سیگار به مدت 20 سال میکشد نسبت به یک غیر سیگاری 60 تا70 بار بیشتر مبتلا به سرطان میشود.

9) چهار تاریخ مهم زندگی هر زن که اثر عمده ای بر میزان بروز سرطان دارد:

*.اولین قاعدگی :خطردر زنانیکه اولین بار در سن 16 سالگی قاعده میشوندفقط 50 تا60 درصد زنانی است که درسن12 سالگی قاعده شده اند.(قاعدگی زودرس خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد).

*.اولین حاملگی قول ترم: زنانی که اولین حاملگی قول ترم رادر سن18سالگی تجربه میکنند30 تا40 درصد کمتر از زنانی که اولین حاملگی خودرا در سنین بالاتر تجربه میکنند به سرطان مبتلا میشوند.

*.سن یائسگی: یائسگی زودهنگام خطر سرطان را 35درصدکمتر میکند.

*.مدت زمان شیردهی: ریسک سرطان سینه رابه مقدار زیادی کاهش میدهد.درمطالعات ثابت شده زنانی که مجموعأ به مدت 40ماه به فرزندان خود شیر داده اند ریسک سرطان رادر خودشان کاهش داده اند.

10) سه شعارآموزشی در مورد سرطان:

*.آموزش و شناخت عوامل خطرساز سرطان،راهی برای تندرستی است.

*.اکثر سرطان ها قابل درمان هستند.

*.در اثرآموزش و بالا بردن سطح اطلاعات مردم زمان وسیکل درمان هم کوتاهتر میشود.

توضیح مختصری از چند سرطان رایجتر:

سرطان ریه:                                                                              

ریه ها دو اندام بزرگ در قفسه سینه و بخشی از دستگاه تنفسی هستند.سرطان از سلول ها که عوامل سازنده بافت ها هستند آغازمیشوند.معمولأ سلول های سالم رشد میکنند و تقسیم میشوندتا سلول های جدید مورد نیاز بدن را تولید کنند.هنگامی که سلول های عادی پیر میشوند یا آسیب میبینند می میرندو سلول های جدید جای آنها را میگیرند.گاهی این روند منظم،به درستی انجام نمیشود. سلول های جدید هنگامی به وجود می آیند که بدن به آنها نیازی نداردو سلول های پیر شده یا آسیب دیده نیز از بین نمیروند.تجمع سلول های اضافی معمولأ باعث تشکیل توده ای از بافت میشوند که تومور نام دارد.

عوامل خطرساز برای ابتلابه سرطان ریه استعمال دخانیات،رادون(گاز رادیواکتیو)،پنبه نسوز یا پنبه کوهی،آلودگی هوا،پیشینه خانوادگی،سابقه شخصی و سن بالای 65سال است.

علائم:

سرفه،مشکلات تنفسی،درد دائمی در قفسه سینه،خون بالا آوردن در هنگام سرفه،گرفتگی صدا،عفونت ریه مزمن،احساس خستگی دائمی و کاهش وزن بدون دلیل مشخص.

سرطان کبد:

کبد بزرگترین عضو بدن است و زیر دنده های سمت راست قفسه سینه درست پایین ریه راست قرار دارد.به دلیل اینکه کبد از سلول های متفاوتی ساخته شده انواع مختلف غده میتوانند از ان منشأ بگیرند که بعضی خوش خیم و بعضی بدخیم هستند.

عوامل خطرساز:

استعمال دخانیات،سن،جنس،نژاد،ابتلا به انواع بیماری کبدی،سیروز کبدی،دیابت و چاقی،آفلاتوکسیدن،دی اکسیدتریوم،استروئیدهای آنابولیک و آرسنیک.

علائم:

کاهش وزن ،کاهش اشتها،تهوع و تب،احساس پری زودرس بعد از خوردن مقدارکمی غذا،بزرگ شدن کبدو معده درد مداوم ،خارش وزردی چشم وپوست،وریدهای برجسته قابل مشاهده از روی پوست شکم،ضعف و بیحالی شدید.

درمان:

جراحی،پیوند کبد،آمبولیزاسیون و حذف غده،رادیوتراپی،هدف درمانی،شیمی درمانی،درمان بیولوژیک،درمان با حرارت بالاو... .

سرطان پستان:

روند تشکیل تومور و پیش رفت سرطان سینه نیز مثل سرطان ریه است.

عوامل خطرساز:

سن،سابقه فردی،سابقه خانوادگی،تغیرات ویژه در پستان،تغیرات در ژن،سابقه باروری ویائسگی، نژاد،پرتودرمانی قفسه سینه،تراکم پستان،کمبود فعالیت بدنی،مصرف الکل،اضافه وزن یاچاقی مفرط پس از یائسگی

علائم:

تغیر در حس پستان یا نوک آن،برآمدگی یا سفت شدن سینه،حساسیت،تغیر در ظاهر،فرورفتگی نوک پستان به داخل، متورم وقرمز شدن، ترشح مایع

درمان:

جراحی،برداشتن پستان،پرتو درمانی، شیمی درمانی، هورمون درمانی و درمان بیولوژیک

سرطان روده بزرگ:

در این بیماری سلول های سرطانی در داخل بافت روده شروع به تکثیر میکنند.ودر هر سنی بروز میکنداما میزان بروز در سن بالای 50سال بیشتر است.

فاکتورهای ریسک:

سن بالای 50 سال؛ تاریخچه سرطان روده بزرگ یا راست روده در فامیل و در خود شخص،ابتلا به

پولیپ در روده بزرگ، ابتلا به کولیت السروز (زخم های متعدد در سلول های پوششی روده بزرگ) .  

علائم:

تغیرات در اجابت مزاج،خون در مدفوع، اسهال ،یبوست ویا احساس عدم تخلیه کامل دستگاه گوارش ،ناراحتی عمومی شکم، کاهش وزن بدون علت، خستگی ثابت و استفراغ.

درمان های استاندارد:

جراحی ،شیمی درمانی ،رادیوتراپی یا پرتودرمانی ،ودرمانهای بیولوژیک.

سرطان خون:

سرطان خون یا لوسمی یا لوکمیا بیماری پیش رونده وبدخیم اعضای خون ساز بدن است که در اثر تکثیر و تکامل ناقص گویچه های سفید خون وپیش سازهای آن در خون و مغز استخوان ایجاد میشود.در این بیماری مغز استخوان به صورت غیر عادی ،مقدار زیادی سلول خونی تولید میکند که با سلول های خون نرمال متفاوت هستند ودرست عمل نمیکنند.در نتیجه تولید سلول های سفیدخون طبیعی را متوقف کرده و توانایی فرد رادر مقابله با بیماریها ازبین میبرند.سلول های لوکمی همچنین بر تولید گویچه های قرمز خون و پلاکت ها تأثیر میگذارند.

علل بیماری:

مانند هر سرطان دیگری،عامل مستعد وپیشتاز در ایجاد لوسمی به هم خوردن نظم تقسیم سلولی است. و همچنین ژنتیک، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص ،نارسایی سیستم ایمنی طبیعی بدن و سن.

علائم:

1.تظاهر لکه های دانه اناری زیر جلدی پوست.2.لخته یا منعقد نشدن خون در پی ایجاد زخم یا بریدگی.3.ضعف وخستگی مفرط.4.عفونت مکرر ودرد استخوان و مفاصل.5.تنگی نفس در اثر فعالیت.6.تب ولرز و نشانه های شبه سرماخوردگی.7.رنگ پریدگی وضعف ولاغری ممتد.8.تورم وبزرگ شدن حجم غده های لنفاوی،طحال وکبد.9.احساس سیری وبی اشتهایی.10.کم خونی وخونریزی بینی ولثه.

درمان:

شیمی درمانی،پرتو درمانی،پیوند مغز استخوان و پیوند سلول های بنیادی.

تأثیر ورزش در پیشگیری از سرطان:

نگاهی به وضعیت جوامع انسانی در کل جهان نشان میدهد که زندگی بشرنسبت به سالهای گذشته پیشرفت چشمگیری داشته و درمقابل این پیشرفت ها یک تغیر مهم در زندگی ایجاد شده که عبارتست از کاهش بکارگیری بدن به دلیل افزایش امکانات وتسهیلات زندگی .کم تحرکی و بی تحرکی امروزه یکی از مشکلات اساسی بشرمیباشد.

درپیشگیری و کنترل سرطان باید به نکته ای اساسی توجه کرد وآن اینکه سرطان تنها یک اتفاق لحظه ای نیست بلکه فرآیندی ازانواع تغیرات سلولی است که باعث میشود سلول بیشترو بیشتر خودمختار شود.

راههایی که ورزش از طریق آن سبب کاهش بیماریهاو سرطان میشودرا به 10 گروه تقسیم میکنیم:

1)بهبود وضعیت سیستم ایمنی :

در سالخوردگی سیستم ایمنی به طور چشمگیری کاهش می یابد(به خصوص ایمنی سلولی )،به نظر میرسد که این تغیر سیستم ایمنی سبب شیوع بیشتر سرطان میشود.ورزش با بهبود وضعیت سیستم ایمنی خصوصأ در افراد سالمند میتواند در پیشگیری از سرطان مؤثرباشد.

2)نقش ورزش در کاهش استرس:

       تمرینات بدنی موجب کاهش استرس میشوند زیرااز یک طرف سبب تخلیه انرژی شده و اجازه میدهند که بدن از انجام آنها به ثبات برسدواز طرف دیگر امکان تمرکز رابه فرد میبخشدو به اوآرامش میدهند و به هر حال باعث کاهش فشارهای روانی میشوند.

تغیرات هورمونی در طی فعالیت بدنی باعث بهبود خلق میشودواسترس را کاهش میدهد.ورزش باعث افزایش آمادگی جسمانی و احساسی مثبت نسبت به شرایط جسمانی در خودفرد میشود.مطالعات نشان داده نگرش فرد نسبت به خود و زندگی خود موجب کند شدن و یا سرعت بخشیدن به تکثیرسلول های خطرناک و ظهور سرطان میگردد.

فواید روانی شیوه زندگی فعال در مطالعات زیادی تأیید شده است.فشارروانی در افرادورزشکار به طور معنی داری کمتر از افرادغیر ورزشکار است.ورزش افراد را در یک وضعیت ایده آل شخصیتی وروانی قرار میدهد.

استرس سطح ایمنی بدن(سلول های مسئول ایمنی) را کاهش میدهد.تجارب فشار روانی،حالات عمیق تنشی واضطرابی،ناکامی های شدید،افسردگی طولانی ،محرومیت از خواب به طور مکرر،داغدیدگی،سوگواری و سایرحالات هیجانی منفی میتواند موجب کاهش موقت یا طولانی مدت حساسیت دستگاه ایمن سازی بدن شده شخص رادر معرض انواع بیماریها وسرطان قرار دهد.ورزش با افزایش ذخایر فیزیولوژیک بدن انسان را در برابر این فشارها مقاوم میسازد.

 

3)نقش ورزش در کاهش افسردگی:

*.امروزه افسردگی به عنوان یکی از دلایل مهم ابتلا به سرطان اعلام شده و در طی درمان هم وضعیت روحی و روانی فرد درمان گیرنده و طول عمر آنرا مشخص میکند

*.سرطان مخصوصأ با دو ویژگی عمده شخصیت همراه است که یکی عبارتست از عدم ظهورهیجان ویاسرکوبی هیجان ودیگری تمایل به ظهوراحساسات بی پناهی وناامیدی در مواجهه با استرس. به عنوان مثال افراد پرخاشگر مستعدابتلا به بیماری عروق کرونری قلب اند درحالی که در افراد مستعد ابتلا به سرطان این موضوع برعکس است.

*.افسردگی به میزان فراوانی توسط ورزش رفع میشود.

 

*.ورزش بیشتر انواع افسردگی را با اثراتی مشابه داروهای درمانی میتواند از بین ببرد.

 

 وهمکارانش درسال1999سه گروه مبتلا به افسردگی را بررسی کردند:blumenthal.*

گروه 1)درمان 4ماه فقط بافعالیت ورزش هوازی.

گروه 2)درمان فقط استفاده از داروهای ضد افسردگی.

گروه3)درمان ترکیبی دارو و ورزش هوازی.

نتیجه:شروع اثر درمان بادارو(گروه دوم)سریعتر بودامابعد از 4ماه تفاوتی بین گروه از نظر علائم افسردگی وجود نداشته،ولی بعداز 6ماه،عودبیماری درکسانی که فقط ورزش کرده بودندخیلی کمتر از دو گروه دیگر بود.

4)نقش ورزش در تصحیح شیوه زندگی:

*.افرادی که ورزش میکنندمعمولأکمتر سیگار میکشندواعتیاد به مواد مخدر والکل در ورزشکاران بسیار کمتر از دیگر افراد میباشد و امروزه ثابت شده که سیگار ،موادمخدر و الکل از عوامل مهم ابتلا به سرطان میباشد.

*.تغیرات کوچک در شیوه زندگی روزمره به ماکمک میکندکه شانس ابتلا به سرطان را کاهش دهیم.

5)نقش ورزش در بازسازی وتوانمندسازی منابع بدن:

نقش ورزش دربازسازی منابع بدن به قدری مؤثر ومفیداست که در بیماران مبتلابه سرطان دومین عامل مهم بعد از درجه سرطان در نتیجه درمان بیماران،ذخیره فیزیولوژیک است.

6)نقش ورزش در تغذیه صحیح و تناسب بدنی:

.معمولأکسانی که ورزش میکنند دنبال تناسب بدنی هم هستندوپرواضح است که تناسب بدنی *

درسایه تغذیه صحیح مقدور میباشد.این سه مثل حلقه های زنجیربه هم پیوسته هستند.امروزه ثابت شده که سرطان با تناسب بدنی و چربی غذا وخون ارتباط زیادی دارد.

*.نقش رژیم غذایی پرچرب خطرابتلا به سرطان های سینه،کولون،پروستات و آندومتر راافزایش میدهد.

*.فیبر موجود دررژیم غذایی در مقابل ابتلا به پولیتهای کولون وسرطان مهاجم کولون اثرمحافظتی دارند.

*.عدم تحرک همراه با چاقی میباشد.افرادی که وزنشان زیاد است مقاومت به انسولین پیدا میکنندوسطح انسولین درگردش آنهابالامیرودکه منتهی به افزایش غلظت فاکتور رشد شبه انسولین میشودوبه نظرمیرسد این فاکتور محرک تأثیر مخاط روده ای باشدو ورزش مدت زمان حضور این ماده دربدن وتماس آن با روده را کاهش میدهد.

*.سرطان کولون ورکتوم با افزایش غلظت کلسترول سرم و مرگ ومیر ناشی از بیماری های عروق کرونرارتباط دارد.بالابودن کلسترول سرم خطر ایجاد آدنوم و کارنیوم کولون و رکتوم را می افزاید.

*.چاقی ازتباط بسیار نزدیکی با سرطان رحم دارد.

7)نقش ورزش در افزایش تحرک روده و کولون:

*.فعالیت فیزیکی بخصوص از نوع تفریحی با احتمال ابتلا به سرطان کولون و رکتوم ارتباط معکوس دارد.

*.فعالیت فیزیکی در سرطان کولون بسیار مؤثر شناخته شده است.

در یک مطالعه از مبتلایان به سرطان روده 71%شان برنامه ورزشی و پیاده روی نداشتند.

*.پژوهش یکی از دانشمندان (جدری چاوسکی)نشان داد فعالیت های فیزیکی لذت بخش احتمال ابتلا به سرطان کولون راتا50%کاهش میدهد.

*.افرادی  دارای مشاغل کم تحرک مانند قالی بافی و افراددارای فعالیت سنگین بدون تفریح ریسک بالایی برای ابتلا به سرطان های کولورکستال را دارند.

8)نقش ورزش در کاهش عوارض داروها.

9)نقش ورزش در بازسازی بافتهای فرسوده وآسیب دیده بدن. 

10)نقش ورزش در کاهش ابتلا به سرطان پروستات:

یک پژوهش 14ساله بر روی 48هزارمردنشان دادکه 70%از آقایانی که سنین بین 65 سال وبیشتر دارندوحداقل هفته ای سه ساعت ورزش سنگین انجام میدهندکمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارندوآن عده کمی هم که به این بیماری مبتلا شده اند بیماریشان از وخامت زیادی برخوردار نیست.ورزش باعث شده تا روند سرطان پروستات کاهش داشته باشد وحتی میزان مرگ ومیر حاصل از این بیماری نیز کاهش یافته است.بنابراین یک پیوند ورابطه دقیقی بین ورزش و خطر ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد.

چگونه ورزش کنیم تادر پیشگیری از بیماری ها و سرطان مؤثرباشد:

چند تعریف در ورزش و فعالیت:

فعالیت جسمانی: هر حرکت بدنی که در نتیجه انقباض عضلات اسکلتی باشدومصرف انرژی بیشتری را بطلبد.مثل باغبانی،شست وشوی اتومبیل یا نظافت خانه.

تمرین ورزشی: نوعی فعالیت جسمانی به صورت حرکات بدنی برنامه ریزی شده،با برنامه ریزی وتکرار منظم که در جهت بهبودیا حفظ آمادگی جسمانی انجام میشود.

آمادگی جسمانی:یک مفهوم چندبعدی است ودرواقع مجموعه ای ازخصوصیات ذاتی یا اکتسابی افراد در ارتباط با توانایی انجام فعالیت جسمانی رادر بر بگیردو متشکل از سه جزء است:

*.اجزاء وابسته به مهارت:چابکی،تعادل،هماهنگی،سرعت،توان و زمان.

*.اجزاء وابسته به سلامت:توانایی انجام شدید فعالیت های روزمره که حاصل استقامت قلبی عروقی،قدرت،و استقامت عضلانی ،انعطاف پذیری و... است.

*.اجزاء وابسته به فیزیولوژیک:وضعیت سیستم های متابولیک،محیط بدن،محتوای چربی وتوزیع آن در بدن،سلامت استخوان.

در انجام ورزش باید به نکات زیر توجه کرد:

فراوانی،شدت،زمان،نوع،کیفیت(گرم کردن و سرد کردن) واصول پایه تمرین.

 

1)فراوانی:ورزش به دفعات 3تا5 بار در هفته مناسب میباشد کمتر از 3بار اثربخشی ورزش را کاهش میدهد وبیش از 5بار هم فواید بیشتری را برای فرد به ارمغان نمی آورد.ودربعضی مواقع شاید آسیب رسان هم باشد.

2)شدت انجام ورزش: برای اینکه افراد از نظر آمادگی جسمانی و شرایط بدنی متفاوت هستند بنابراین ورزش مناسب در هر شخص بستگی به شرایط جسمی و وجود یا عدم وجود بیماری در شخص دارد.

3)مدت زمان انجام ورزش:براساس شدت و باتوجه به فرمول های آن تنظیم میشود.

)نوع ورزش:فعالیت های هوازی یا استقامتی (شدت کم و مدت زیاد)بیشترین بهبود را 4

سطح آمادگی قلبی ریوی حاصل میکنند(عضلات بزرگ +مدت طولانی).مثل پیاده روی،کوه پیمایی ،دویدن،دوچرخه سواری،قایقرانی،شنا،اسکیت،اسکی،صحرانوردی،طناب بازی،بازی های استقامتی و...

5)کیفیت:

اجزای یک برنامه ورزشی

*.گرم کردن(حدود 5تا10 دقیقه)مثل پیاده روی آرام،به هیچ عنوان نباید از این مرحله صرفه نظر کردخصوصأ آنهایی که سابقه ورزشی ندارند یا بیمارترند و یا سن بالای 55سال دارند.

*.فاز محرک یا استقامتی(حدود 20 تا60 دقیقه)

*.فعالیت های تفریحی(دلخواه)

*.سرد کردن (حدود 5 تا10 دقیقه)

6)اصول پایه تمرینی:

برای به حداکثر رساندن فواید سلامتی وآمادگی و در عین حال تقلیل مشکلات احتمالی وآسیب هاباید از اصول پایه در تمرین پیروی کرد:

یا اضافه بار:بدن باید از لحاظ فیزیکی در سطحی بالاتر از آنچه به آن      (Over load).*

عادت دارد فعالیت کند(فراوانی-شدت و زمان یا مدت).

) یاپیشرفت تدریجی: همیشه ابتدا زمان را افزایش میدهیم وبعد شدت را.progression).*

 یا اصل ویژگی:نوع ورزش ،عضلات درگیردر ورزش،هوازی و غیرهوازی بودن.(specificity).*

 یا اصل برگشت پذیری:در صورت توقف طولانی مدت ورزش متأسفانه(reversibility).*

بهبودآمادگی جسمانی حاصله به سرعت از دست خواهد رفت.

فواید گرم کردن در ورزش:

1.گذر از حالت استراحت به ورزش را تسهیل میکند.

2.عضلات قامتی را تحت کشش قرار میدهد.

3.جریان خون را افزایش میدهد.

4.میزان متابولیسم را زیاد میکند.

5.استعدادبه آسیب را کاهش میدهد(افزایش قابلیت اتساع نسج همبند،افزایش دامنه حرکت وعملکرد مفصلی و افزایش کارایی عضلانی.

6.دارای ارزشی برای پیشگیری است.

7.گرم کردن بهتر است به مدت 5تا10 دقیقه باشد.

فواید سرد کردن:

1.ایجاد تغیرات مطلوب درگردش خون ونیز بازگشت ضربان قلب وفشار خون به مقادیر نزدیک زمان استراحت رامقدور میسازد.

2.بازگشت وریدی را بهبود میبخشد و باعث کاهش هیپوتانسیون و سرگیجه پس از ورزش میشود.

3.دفع حرارت بدن را تسهیل میکند.

4.موجب برداشت سریعتر اسید لاکتیک نسبت به بازیابی در وضعیت در وضعیت ساکن میشود.

5.بااثرات احتمالی ومضر افزایش کاته کولامین های پلاسما پس از ورزش مقابله میکند.(این امر در بیماری قلبی حائز اهمیت است)

راهنمای تغذیه و فعالیت بدنی در پیشگیری از سرطان:

1)توصیه های عمومی:

*.درتمام زندگی وزن مناسب را حفظ کنید.

*.بین مصرف کالری وفعالیت بدنی تعادل برقرار کنید.

*.از افزایش وزن زیاد در طول زندگی خودداری کنید.

*.اگر در حال حاضر دچار چاقی یا اضافه وزن هستیدبه وزن مناسب برسید وآن را حفظ کنید.

2)شیوه زندگی همراه با فعالیت بدنی داشته باشید:

بالغین:دست کم روزانه 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید(بیشتر از فعالیت های روزمره) در 5روز هفته یا بیشتر داشته باشید.در صورت امکان فعالیت بدنی به مدت 45تا60 دقیقه توصیه میشود.

کودکان ونوجوانان:حداقل روزانه 60 دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید در 5روز هفته یا بیشتر داشته باشید.

3)از رژیم غذایی سالم با تأکید بر منابع گیاهی استفاده کنید.

*.غذا و نوشیدنی ها را به اندازه ای مصرف کنید که وزن مناسب را حفظ کنید.

*.روزانه 5بار یا بیشتر سبزیجات و میوه های متنوع مصرف کنید.

*.به جای غلات فرآوری شده از غلات کامل استفاده کنید.

*مصرف گوشت قرمز و فرآورده های آن را محدود کنید.

4)الکل ننوشید.

 

 

فواید داشتن زندگی سالم همراه با فعالیت بدنی خیلی بیشتر از کاهش خطر بروز سرطان هاست.این شیوه زندگی همچنین باعث کاهش احتمال بیماری قلبی ،فشار خون بالا،دیابت و پوکی استخوان میشود.

جایگاه ورزش در درمان بیماران سرطانی و چگونگی انجام ورزش توسط این بیماران:

1)نحوه و میزان ورزش در بیماران سرطانی به چند عامل بستگی دارد:

نوع سرطان،نوع درمان(رادیوتراپی-شیمی درمانی و یا درمانهای هورمونی)،مرحله درمان  (فعال یا نگه دارنده) ،اطلاعات وضعیت پزشکی بیمار،توانایی فیزیکی بیمار.و کلأ پیشنهاد میشود که ورزش از حالت سبک شروع شود وحتمأ با پزشک خود مشورت کنند ودر موارد زیر هم ضمن احتیاط سریعتر با پزشک خود ارتباط برقرار کنند:

ایجاد مشکل تنفسی ،سرگیجه،عدم تعادل،درد سینه،درد عضلانی طول کشیده.

2)برنامه ورزشی پیاده روی با سهولت کاربرد،نداشتن عوارض جانبی،پایین بودن هزینه و ایجاد شادی و نشاط ومزایای فراوان دیگری که دارد میتواند به عنوان یکی از راه های پیشگیری وکنترل خستگی بیماران تحت اشعه درمانی به کار رود.

3)مشکلاتی که بیماران سرطانی در حین درمان با آن مواجه میشوند عبارتند از: خستگی 70%،ضعف،مشکل خواب،تمرکز،کاهش حوصله،خستگی و سفتی عضلانی،کاهش اشتها.

4)خستگی شایعترین عوارض سرطان است.(70%بیماران تحت اشعه درمانی وشیمی درمانی)

5)این خستگی در بسیاری از بیماران آنقدر شدید است که فعالیتهای روزانه آنها را مختل میکند.

6)بیماران بیان میکنندکه خستگی مربوط به سرطان با خستگی تجربه شده قبل از سرطان فرق داردآنها این خستگی را بسیار شدید،مزمن و ناامید کننده توصیف میکنندکه با استراحت هم برطرف نمیشود.

7)خستگی ناشی از اشعه درمانی چندین علت دارد:محصولات ناشی از تخریب تومور ویا ناشی از تغذیه رقابت توموروهمینطور خستگی با دفعات اشعه درمانی افزایش می یابد.

8)مطالعات جدید نشان داده اند که فعالیت جسمانی میتواند کیفیت زندگی ،خلق و انجام فعالیت جسمی بیماران را در طی وبعد از درمان بهبود بخشند.

 

9)در یک بررسی افرادی که تحت اشعه درمانی بودند به دو گروه شاهد وآزمون تقسیم شدندو گروه شاهد به طور معمولی و بدون هیچ ورزشی ولی گروه آزمون روزانه با نظارت کارشناس 20 دقیقه پیاده روی منظم داشتند:

*.در هفته اول درمان در هر دو گروه خستگی خیلی قابل ملاحظه نبود.

*.بعد از4 هفته بیشتر افراد گروه آزمون خستگی شان به صورت خفیف بود ولی در گروه شاهد خستگی به صورت شدید و خیلی شدید بود.

*.در هفته 5 این اختلاف خستگی به اوج خود رسید.

10)مطالعاتی هم که روی اثر ورزش در توان بخشی بیماران سرطانی بعد از درمان با دوز بالای شیمی درمانی شیمی درمانی و پیوند مغز استخوان کار کرده بودند نشان داد که ورزش هوازی آمادگی بیماران سرطانی را افزایش و به همراه آن خستگی در این گروه بیماران هم کم میشود.

11)باز هم تکرار میکنیم که ورزش در درمان و بازتوانی بیماران سرطانی نقش بسیار ویژه ای دارد.کاهش خستگی ،کاهش ضعف،بهبود خواب،تمرکزبهتر ،افزایش حوصله ،پیشگیری از خستگی و سفتی عضلانی،بهبود اشتهای بیماران و... .

سرطان هایی که نقش ورزش در آنها به اثبات رسیده است:

امروزه نقش ورزش در سرطان های کولورکتال،سینه ،رحم،تخمدان و پروستات کاملأ شناخته شده است.

آیا ورزش میتواند عاملی برای بیماری سرطان باشد؟

متأسفانه در بعضی مواقع ممکن است ورزش عامل سرطان باشد:

1.دوپینگ و استفاده از مواد نیروزا مثل مصرف استروئیدهای آنابولیک در ورزشکاران باعث افزایش تومورهای کبدی میشود.

2.ورزشکارانی که تمرینات خود را در زیر نور آفتاب انجام میدهند به علت قرار گرفتن زیاد زیر نور آفتاب مستعد به سرطان های پوستی هستند.استفاده از کرم های ضدآفتاب وتمرین در مواقعی که آفتاب نیست بهتر است.

3.ورزش در هوای آلوده به سیگار سبب میشود که کارسینوژنهای بیشتری در تماس با سلول های ریوی قرار گیرند.

 

4.استفاده از مکمل های غیر استاندارد هم میتواند تهدیدی برای ورزشکاران باشد.

چند پرسش و پاسخ در رابطه با سرطان وفعالیت بدنی:

1)فعالیت بدنی چه رابطه ای با خطر سرطان روده بزرگ دارد؟

سرطان روده بزرگ و راست روده به طور گسترده تر از هر نوع سرطان دیگردر ارتباط بافعالیت بدنی بررسی شده است.به طوری که در دست کم 50 مطالعه درباره این ارتباط بررسی صورت گرفته است.دربسیاری از مطالعاتی که در ایالات متحده در سراسر جهان به عمل آمده،در تمام موارد مشخص شده است خطر بروز سرطان روده بزرگ در بزرگسالانی که فعالیت بدنی خود را از نظر شدت،مدت یا فراوانی افزایش میدهند در مقایسه با بزرگسالانی که بی تحرک هستند به میزان 30 تا40 درصد کاهش می یابد ،و این کاهش ربطی به شاخص توده بدنی آنها ندارد، وبیشترین میزان کاهش خطر سرطان در بین آن بزرگسالانی صورت میگیرد که از همه فعالترهستند. به نظر می آید این تأثیر حفاظتی در فعالیت بدنی باشدت بالابیشتر از همه باشد،گرچه به دلیل تفاوت های موجود بین این مطالعات ،که مقایسه کردن آنها را باهم مشکل میسازد، تعین سطوح ومدت بهینه نرمش های بدنی هنوز هم مشکل است. برآورد میشود که 30 تا60 دقیقه فعالیت بدنی روزانه باشدت متوسط تا زیاد لازم است تا از بدن در برابر سرطان روده بزرگ حفاظت شود.در حال حاضر هنوز روشن نیست که آیا فعالیت بدنی بر سرطان راست روده ،آدنوم ها ،یا برگشت (عود) پولیپ تأثیر حفاظتی دارد.به احتمال قریب به یقین فعالیت بدنی به طرق مختلف بربروز سرطان روده بزرگ تأثیر میگذارد،ممکن است فعالیت بدنی از طریق نقش در تراز انرژی ،متابولیسم هورمون،تنظیم انسولین وبا کاهش دادن مدت زمانی که روده بزرگ در معرض مواد بالقوه سرطان زا قرار میگیرد ،از بدن در برابر بروز سرطان روده بزرگ حفاظت نماید، همچنین مشخص شده است فعالیت بدنی تعدادی از فاکتورهای ایمنی و التهابی را تغیر میدهد،که امکان دارد برخی از این فاکتورها بر خطر سرطان روده تأثیر نماید.

2)فعالیت بدنی چگونه میتواند خطر سرطان پستان را کاهش دهد؟

ارتباط فعالیت بدنی با تعداد موارد بروز سرطان پستان را به طور گسترده ای بررسی کرده اند،و در این باره بیش از 60 مطالعه در آمریکای شمالی ،اروپا،آسیا واسترالیا صورت گرفته است.در اکثر این مطالعات نشان داده شد در زنانی که از نظر بدنی فعال هستندخطر بروز سرطان پستان ،در مقایسه با زنان غیر فعال ،کمتر است؛ اما میزان کاهش خطر حاصل ازانجام فعالیت بدنی بسیار متغیر میباشد(از 20 تا 80 درصد است). گرچه اکثر شواهدموجود حاکی از آن است که با انجام فعالیت بدنی ،هم در دوره پیش از یائسگی و هم در دوره پس از یائسگی ،خطر سرطان پستان کاهش می یابد.ممکن است

 انجام فعالیت بدنی در دوران نوجوانی در سطوح بالا،وبا شدت متوسط تا زیاد ،بسیار محافظت کننده  باشد گرچه تصور میشود فعالیت منظم و شدید در تمام طول عمر بیشترین فواید را به همراه داشته باشد،امکان دارد در زنانی که فعالیت بدنی خود را پس از یائسگی افزایش میدهند نیز،در مقایسه  با زنان غیر فعال ،خطر بروز سرطان پستان کاهش می یابد.

تعدادی از مطالعات به عمل آمده هم حاکی از آن میباشد که ممکن است تأثیرفعالیت فیزیکی در سطوح مختلف بی ام آی متفاوت باشد ،ودر برخی از مطالعات بیشترین فایده از انجام فعالیت بدنی در زنانی حاصل شده است که وزن آنها در دامنه نرمال قرار داشت (معمولأ بی ام آی کمتر از 25کیلوگرم به مربع قد برحسب متر).از شواهد موجود مشخص میشود با افزایش فراوانی و مدت انجام فعالیت بدنی ،خطر سرطان پستان کاهش می یابد.اکثر مطالعات حاکی از آن است که فعالیت بدنی با شدت متوسط تا زیاد به مدت 30 تا60 دقیقه در روز با کاهش خطر سرطان پستان مرتبط می باشد.محققان چند مکانیسم را پیشنهاد نموده اند که ممکن است رابطه بین فعالیت بدنی و بروز سرطان پستان را توضیح دهند،امکان دارد با انجام فعالیت بدنی سطح هورمون،مخصوصأ پس از یائسگی پایین آمده و از تولید تومور جلوگیری شود،سطح انسولین و فاکتور رشد شبه انسولین کمتر شده و واکنش ایمنی بهبود یابد،و به حفظ وزن بدن کمک شودتا از بالا بودن توده بدنی و چربی مازاد بدن اجتناب شود.                                                                                                        

3)چگونه امکان دارد فعالیت بدنی خطر سرطان لایه داخلی رحم را کاهش دهد؟

در تقریبأ20 مطالعه،نقش فعالیت بدنی بر خطر سرطان لایه داخلی رحم بررسی شده است.نتایج حاصله حاکی از آن است که بین فعالیت بدنی و موارد بروز سرطان لایه داخلی رحم رابطه معکوس وجود دارد.این مطالعات حاکی از آن است که خطر سرطان لایه داخلی رحم در زنانی که از نظر بدنی فعال هستند به میزان 20 تا 40 درصد کاهش می یابد،وبیشترین میزان کاهش خطردر زنانی صورت میگیرد که سطح فعالیت بدنی در آنها از همه بیشتر است.به نظر نمی آید که این خطر بر حسب سن تغییر نماید.تصور میشود تغیر در توده بدنی وتغیرات در سطوح و مکانیسم هورمون های جنسی،مانند استروژن،مکانیسم های اصلی باشند که رابطه بین فعالیت بدنی وسرطان لایه داخلی رحم را توضیح میدهند،اما کمتر از نیمی از مطالعاتی که در این زمینه به عمل آمده است با تأثیر بالقوه مصرف پس از یائسگی هم ،که امکان دارد خطر سرطان لایه داخلی رحم را افزایش دهد،تطبیق یافته اند.در تعداد معدودی از مطالعات ،این مسئله بررسی شده است که آیا تأثیر فعالیت بدنی مطابق وزن بدن زنان تغیر میکند،ولی نتایج به دست آمده متناقض بوده است.

4)چگونه امکان دارد فعالیت بدنی خطر سرطان ریه را کاهش دهد؟

در دست کم 21 مطالعه تأثیرفعالیت بدنی بر خطر سرطان ریه بررسی شده است .در کل،این مطالعات

 

حاکی ازآن است که بین فعالیت بدنی و خطر سرطان ریه رابطه معکوس وجود دارد ودر افرادی که از نظر بدنی از همه فعالتر هستنداین خطر به میزان تقریبأ 20 درصد کاهش می یابد.در تحلیل تعداد زیادی از مطالعات که صورت گرفته ،شواهدی بدست آمد که با انجام سطوح بالاترفعالیت بدنی خطر سرطان ریه کاهش می یابد ولی توجیه کامل تأثیر احتمالی کشیدن سیگار وسیگارت با بیماریهای تنفسی میسر نشد.

رابطه بین فعالیت بدنی و خطر سرطان ریه در زنان کمتر روشن است تادرمردان.اما تفسیر نتایج حاصل از بسیاری ازاین مطالعات مشکل است زیرا امکان دارد در افرادی که سیگار یا سیگارت میکشندو میتوانندبه انجام فعالیت های بدنی بپردازند کارکرد ریه بسیار بهتر باشد،محققان این فرضیه را عنوان کرده اند که شاید بهبود کارکرد ریه و گردش و مبادله گازها در ریه افراد فعال،در مقایسه با اشخاص غیر فعال ،رابطه احتمالی بین سرطان ریه وکاهش فعالیت بدنی را توضیح دهد.

5)آیا با انجام فعالیت بدنی خطر سرطان پروستات کاهش می یابد؟

یافته های تحقیقاتی درباره تأثیر فعالیت بر سرطان پروستات،که از دست کم 36مطالعه به دست آمده است که در آمریکای شمالی ،اروپا و آسیا انجام شده اند،از تناقض بیشتری برخوردار است.در کل،در تحقیقات همه گیر شناسی ،شواهدی به دست نیامدکه بین فعالیت بدنی وسرطان پروستات رابطه معکوس وجود دارد.

گرچه امکان دارد در مردانی که از نظر فعالیت بدنی فعال هستند خطر بروز سرطان پروستات کمتر باشد.مکانیسم های بالقوه بیولوژیکی که بتواند این رابطه را توضیح دهد مشخص نمی باشد،ولی امکان دارد این مکانیسم ها با تغیرات در هورمون ها ،تراز انرژی ،فاکتورهای رشدی شبه انسولین،ایمنی و مکانیسم های دفاعی آنتی اکسیدانی مرتبط باشند.مطالعه ای که اخیرأصورت گرفته حاکی از آنست که امکان دارد با انجام فعالیت شدید بدنی بتوان سرعت پیشرفت سرطان پروستات را در مردان 65ساله ومسن تر کاهش داد.

6)چگونه امکان دارد انجام فعالیت بدنی برزنده ماندن بیماران سرطانی تأثیر نماید؟

در تحقیقات به عمل آمده مشخص شده است که امکان دارد فعالیت بدنی که پس از تشخیص ابتلا به سرطان صورت گیرد،در بهبود کیفیت زندگی،کاهش خستگی مفرط و کمک به تراز انرژی مفید واقع شود.هم کاهش فعالیت بدنی و هم عوارض جانبی درمان را به افزایش وزنی که پس از تشخیص سرطان پستان صورت گیرد ربط داده اند.در یک بررسی مشخص شد در زنانی که پس از تشخیص ابتلا به سرطان پستان فعالیت بدنی متوسطی انجام میدادند (معادل پیاده روی با سرعت متوسط به میزان 3تا5 ساعت در هفته) ،نرخ زنده ماندن ،در مقایسه با زنانی که کم تحرک تر بودند بیشتر است.این فایده انجام

فعالیت بدنی مخصوصأ در زنانی چشمیگرتر بودکه تومورهای پاسخ دهنده (واکنش کننده) به هورمون داشتند.در یک مطالعه دیگر مشخص شد برنامه انجام فعالیت بدنی در منزل بر سلامتی و بهداشت روانی زنانی تأثیر مفید دارد که قبلأ بی تحرک بودند، و درمان مربوط به مرحله اولیه تا مرحله دوم سرطان پستان در آنها به پایان رسیده است.ممکن است افزایش فعالیت بدنی بر سطح انسولین ولپتین تأثیر گذارد،وبرپیشرفت سرطان پستان تأثیر نماید ،گرچه چند مطالعه نوید بخش صورت گرفته است ،هنوز خیلی زود است که بتوان درباره فعالیت بدنی وزنده ماندن بیماران مبتلا به سرطان پستان نتیجه گیریهای مطمئنی انجام داد.دو مطالعه دیگرحاکی از آن است که،پس از تشخیص سرطان روده بزرگ ،بین فعالیت بدنی و زنده ماندن (بیماران مبتلا به این سرطان) رابطه محافظت کننده ای وجود دارد.محققان در دو مطالعه مشاهده ای رابطه بین سطوح فعالیت بدنی را هم قبل وهم بعد از تشخیص سرطان روده بزرگ بررسی نمودند.گرچه سطوح فعالیت بدنی قبل از تشخیص این بیماری با نرخ زنده ماندن بیماران رابطه ای نداشت ،در شرکت کنندگانی که پس از تشخیص بیماری فعالیت بدنی بیشتری انجام میدادند احتمال برگشت بیماری کمتر بود و نرخ زنده ماندن آنها افزایش می یافت.گرچه این مطالعات حاکی از آن است که فعالیت بدنی تأثیرات حفاظتی دارد ،باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد تا مشخص شود برخوردار شدن از این فوائد مستلزم انجام چه سطحی از فعالیت بدنی است.

نتیجه نهایی:

گزارشات نشان داد که فقط 6 درصدسرطان ها در مردان و 2 درصد در زنان از محل کارمنشأ میگیرند. این حقیقت که در حال حاضرسرطان به عنوان قابل درمانترین بیماری در میان کل بیماریهای مزمن در نظر گرفته میشود از اهمیت زیادی برخوردار است.بیش از نیمی از کلیه سرطان هاقابل درمانند.در سال 1987 بیش از 5 میلیون آمریکایی که سابقه ای از سرطان داشتند زنده بودند.تقریبأ 3 میلیون نفر آنها درمان شده تلقی میشدند.امروزه بزرگترین عامل مبارزه با سرطان آموزش بهداشت (مسایل بهداشتی) و سلامتی وهمچنین ورزش است.باید اطلاعات مربوط به عوامل خطرزا در ایجاد سرطان و راهنمایی های لازم جهت تشخیص سریع آن به مردم ارائه گردد.

یکی از مهمترین نقش های سیستم دفاعی بدن انسان تعیین عوامل مهاجم و جلوگیری از آن است.از دیگر نقش های مهم آن کشف و ازبین بردن سلول های سرطانی (تومورها) است واخیرأ محققین به این نتیجه رسیده اند که اثرات ایمونولوژی (دفاعی) ورزش در بیماری های سرطانی تأثیر میگذارد.در مطالعات اخیر ثابت شده که تعداد افرادی که ورزش میکنند به ویژه بانوان کمتر به سرطان مبتلا میگردند.زنانی که از دوران جوانی به ورزش پرداخته اند در مقایسه با زنانی که هیچ تحرکی ندارنددر برابرپیشرفت انواع سرطان غیر جلدی با خطر کمتری مواجه هستند.در مطالعات انجام شده فعالیت جسمانی هر فردبا

شغل وی ارزیابی گردید و چنین تشخیص داده شد:

مردانی که دارای مشاغل بدون تحرک میباشند،نسبت به مردانی که دارای مشاغل با فعالیت بدنی هستند به میزان 1/6 برابر بیشتر در برابر خطر سرطان روده بزرگ قرار دارند.به علاوه خطر ابتلا به سرطان با کاهش میزان فعالیت ،به صورت تدریجی افزایش می یابد.دومین مورد مطالعه و تحقیق در این باب ،خطر سرطان روده را بین 1/1 میلیون نفر از مردان سوئدی ،درطی 19 سال مطالعه و پیگیری چنین برآورد کرده است:

عدم فعالیت و کم تحرکی خطر سرطان روده را 1/3 برابر افزایش میدهد . مکانیسم آن را کاهش مدت زمان انتقال روده ای در جلوگیری از سرطان روده در هنگام ورزش گزارش کرده اند.

در تحقیق دیگری در مورد نقش ورزش دردوران دانشگاه چنین ارزیابی کرده اند:

زنانی که در طول سالیان تحصیل در دانشگاه بی تحرک بوده اند درمقایسه با دانشجویان ورزشکار،2/5 برابر بیشتر باخطر سرطان دستگاه تولید مثل و1/8 برابر بیشتربا خطر سرطان سینه مواجه هستند.ومکانیسم دفاعی آن احتمالأ هورمونی باشد که به کاهش تحریکات استروژنی ناشی از ورزش بستگی دارد.و بالاخره محققین آمادگی جسمانی وشنا را به دلیل کشش و تقویت عضلات کمربند شانه ای به منظور جلوگیری از سرطان سینه توصیه مینمایند.

 

 

 

پایان

 

نظرات شما عزیزان: